In het voortgezet onderwijs wordt kennis vaak opgedeeld en gecategoriseerd zodat leerkrachten gemakkelijker kunnen zien wat er behandeld is. Ook wordt de belangrijkste inhoud regelmatig herzien en getoetst.

Verouderde methode

Het lijkt voor de hand te liggen dat dit belangrijk is. Maar terwijl sommige leerkrachten oproepen tot een op kennis gebaseerd leerplan, beweren anderen dat er te rigide wordt gekeken naar inhoud. De nadruk zou meer moeten liggen op vaardigheden.

De waarde van de focus op kennisoverdracht in het voortgezet onderwijs, heeft de laatste jaren kritiek gekregen. Een aantal scholen experimenteert door af te stappen van strikt inhoudelijke leerplannen en in plaats daarvan vaardigheden als kritisch denken, creativiteit, nieuwsgierigheid, zelfredzaamheid etc. te bevorderen.

De beste manier om kennis te bevorderen is ze te oefenen, terwijl de beste manier om vaardigheden te bevorderen is om zowel vaardigheden als kennis samen te oefenen en te toetsen.

Ronald, 39 Leerkracht in Leiden

Een betere evenwicht

Er zijn goede argumenten voor een beter evenwicht tussen kennis en vaardigheden; leerplannen die sterk op vaardigheden gericht zijn, kunnen de waarde van kennis verwaarlozen. In de praktijk zijn vaardigheden niet volledig overdraagbaar als er geen domein gerelateerde kennis wordt aangeboden aan de leerling.

Steeds meer leerkrachten in het voortgezet onderwijs zijn zich hiervan bewust. Zij toetsen niet alleen wat de leerling leert maar ook hoe de leerling leert. Zij zien de waarde van de toets niet alleen in de uitslag, maar vooral in het inzicht voor de leerling om het eigen leerproces beter te sturen. Belangrijk hierbij is om reflectie en zelfsturing te stimuleren. Dit kan door na de toetsing reflectievragen te stellen en feedback en feedforward te geven.   

Kennis heeft alleen waarde als die toepasbaar is, anders is kennis ballast.      

ZK-Academie biedt een uitgebreid pakket cursussen op het gebied van voortgezet onderwijs. Wacht niet langer en bekijk het aanbod op onze site.